TAMAMIYLA GİZLİ GENERAL - KERİM KERİMOV
...Sovyet kosmonavtları uçuşdan önce ve Yere döndükden sonra ona rapor verirdiler: “Yoldaş Devlet Komisyonu Başkanı...”. Ama kosmik konuda olan televizyon röportajlarının ve belgesel filmlerin seyircileri bu kişinin yalnız sırtını göre bilirdiler. Sovyetler Birliyinde uzun süre bu kişinin kimliyi toplumdan gizli saklanıldı. Onun hem kendi, hem de ailesi Sovyet devlet başkanları seviyyesinde güçlü mühafaza olunurdu, atdığı her addım izlenilirdi. İş yoldaşlarından kenar kimseyle temas etmesine izin verilmirdi. Zahiren ruslara benzemeyen uzun boylu, esmer, rus dilinde temiz konuşan bu kişinin hansı millete mensub olduğunu çevresindekilerin çoğu bile bilmirdi. Çünki bu da o devirde Sovyet hususi hizmet örgütləri tarafından bir sırr olaraq muhafaza olunurdu.
Bu şahsiyet - Sovyetler Birliyinde kosmosun fethi uğrunda gerçekleştirilen qlobal projelere rehberlik edən iki sorumlu kişiden biri (digeri kosmik eranın esasını koymuş dünyaca meşhur Sergey Korolyov idi), 25 yıl (1966-1991 yıllar arası) Kosmik Uçuşlar üzere Devlet Komisyonu Başkanı olmuş Azerbaycanlı topçu general-teğmeni Kerim Abbasali oğlu Kerimov idi. K.Kerimov sovyet kosmonavtikasında merkezi figurlardan olmuşdur. Kosmosa uydular yalnız onun razılığı və icazesi ile gönderile bilerdi. 1961-ci yılda dünyada ilk kosmonavt Yuri Gagarini de uçuşa K.Kerimov uğurlamışdır.
K.Kerimov sovyet kosmik sanayisini yaradanlardan ve ona rehberlik edenlerden biri olmuşdur. O, kosmonavtikaya çalışan bütün fabrika ve müessiseleri, bütün kosmik bölmeleri idare edirdi.
Kerim Abbasali oğlu Kerimov 1917-ci yıl kasım ayının 14-de Bakıda doğulmuşdur. Babası Abbasali Kerimov Sankt-Peterburgda (Rusya) ali tekniki mektebde tahsil almışdı ve Bakıda neft mühendisi kimi çalışırdı. Onun üç oğlundan biri olan Kerim de orta mektebde tahsil aldığı zamanlardan tekniki bilimlere, özellikle radyo teknikasına hususi ilgi gösterirdi. Ona göre de Azerbaycan Sanayi Enstitünde tahsilini devam etdirerek 1941-ci yılda elektromekanika alanında mühendis diploması alır. İkinci dünya savaşı gedirdi ve cephede radyo-mühendislere büyük ihtiyac vardı. Ama genc mütehassisin istidadını nazara alaraq, onu Dzerjinski adına Topçu Akademisine tahsil almağa gönderdiler. Burada K.Kerimovun biliyini yüksek deyerlendirerek onu akademinin son sınfına kabul edirler ve o, 1943-cü yılda topçu-mühendis ihtisası ile buradan mezun olur.
K.Kerimov emek faaliyetine 1945-ci yıldan Sovyet Müdafaa Bakanlığı sisteminde roket teknolojileri yaradan konstruktor büro ve fabrikalarında çalışmakla başlayır, bir sıra ilmi ihtiraların müellifi olur, ballistik roketlerin radyoölçme sistemlerinin yaradılması yönünde ilmi tatkikatlar aparır. Onun ilmi ihtiraları kosmik sanayide tatbik edilir.
Bu büyük istidad sahibi 1955-ci yılda Baykonur Uzay Üssünün esası koyulan günden Kosmik Uçuşlar üzre Devlet Komisyonunun terkibine dahil edilir, 1966-cı yıldan ise bu kurumun Başkanı tayin olunur. Kosmik aparatların yaradılmasında, dünyada ilk defa insanın kosmosa gönderilmesinde büyük röl alır. Sovyet kosmonavtikasının fahri sayılan kosmik aparatlar onun faal iştirakı ve birbaşa rehberliyi ile yaradılır. Onların sırasında yeni nesil "Soyuz" kosmik gemileri, "Salyut" yörüngesel stansiyası, sonradan ise çokmodullu "Mir" stansiyası ve d. adlarını söylemek olar. Elbette, küçük bir yazıda K.Kerimovun az qala elli yılı ehate eden ilmi-praktik faaliyetinin bütün yönlerinden yazmak mümükünsüzdür.
K.Kerimovun sovyet kosmonavtikasının inkişafına verdiyi hizmetler yüksek deyerlendirilmişdir. O, Sovyetler Birliyinin en ali ödül ve nişanlarına layik görülmüşdür: Sovyet İttifagı Kahramanı, Lenin ve Devlet mükafatları laureatı kimi ünvanlarla, iki defa “Lenin” nişanı, “Kırmızı Yıldlz” ve s. nişanlarla ve d. ödüllerle mükafatlandırılmışdır. O, Azerbaycan Respublikasının “Şeref” nişanı ile de mükafatlandırılmışdır. Ayda bir deniz onun adı ile adlandırılmışdır.
Azerbaycanla münasebetleri kesmeyen, Azerbaycan Milli İlimler Akademisinin Aerokosmik Tatkikatlar Merkezine elinden gelen desteyi veren general, bir çok azerbaycanlı alimin bu sahada faaliyet göstere bilmeleri üçün imkanlar yaratmışdır.
Kerim Kerimov 1991-ci yılda tutduğu vezifeden istifa etmiş, ama ömrünün sonunadek kosmik saha ile alakasını kesmemişdir, Moskovada Uçuşları Yönetme Merkezinde danışman kimi çalışmışdır.
Kerim Abbasali oğlu Kerimov 2003-cü yıl martın 29-da vefat etmiş ve Moskovada da defn olunmuşdur.
Kerim Kerimov da diger dünya şöhretli bilim adamlarımız – Lütfi-Zade, Azad Mirzecanzade, Hudu Memmedov, Rafiq Aliyevle beraber Azerbaycan halkının onur duyduğu büyük şahsiyyetlerdendir.