Azerbaycan ictimai-siyasi hayatında kadınların rolü Ülkemizin asırlık tarihinde Qetibe hanım, Mehrican Hatun, Sara Hatun, Məhinbanu hanım, Tuti Bike xanım, Xurşudbanu Natəvan, Hamide Hanım gibi kadınlar zaman zaman Azerbaycan'ın dış ve iç politikalarında görkemli rol oynamış, sosyal hayatta aktif olmuşlardır.
XX yüzyıl Azerbaycan kadının sosyal -siyasi hayatına parlak bir sayfa gibi girmişti. Öyle ki, 1918 yılında bir çok Avrupa ve Batı ülkelerinden farklı olarak kadınlara ilk kez seçme hakkı verildi. 70 yıla yakın bir dönemde Sovyet İmparatorluğu'nun sınırları dahilinde sosyal-siyasi, ahlaki-manevi prosesler imparatorluğun söyleyişi ile hayata keçirilmişdi.
Daha net ifade edersek imparatorluğun varlığına hizmet etmişti. Sadece kadınların, hatta tüm vatandaşların sahip olduğu hakları rejimin iradesine tabi edilmişti. "Demokratik merkezleşme", "azınlığın çoğunluğa tabi olması", bugün uğruna mücadele verdiğimiz basın, ifade ve vicdan özgürlüğü gibi değerler fikir olarak kağıt üzerinde kalmıştı. Bu değerlerin hayatta yerini alamaması vatandaşların teşebbüskarlığını, etkinliğini sınırlayarak sonuç itibarı ile tüm sosyal tabakaları canlı "robot" lara çevirmişti.
Ayrı ayrı durumlarda rejimin mahiyetini açıp gösteren, bağımsız fikir söylemeye kalkışanlar ise takip edilerek, çeşitli isimlerle hapis edilmişlerdir. Dolayısıyla tüm sosyal insanlar gibi kadınlar da toplumdaki sosyo-politik süreçlerden uzak kalmışlardır. Örneğin, parlamentoda kadınların temsilciliği şimdikinden iki-üç kat daha fazla olsa da onlar bir söz, fikir "sahibi" olmamışlardır.
XX yüzyılın 80'li yıllarının sonlarında başlayan milli-özgürlük hareketi kadınlarımızın yaşanan siyasi-toplumsal süreçlere aktif katılımı ile eşlik başladı. Bu etkinlik Azerbaycan ictimai- siyasi hayatına yeni bir hava getirdi, hızla değişen siyasi prosesler fonunda onların etkinliği özellikle seçilirdi. Meydan hareketinin şanlı sayfalarını yazan kadınlarımız ayrı gönüllü dernekler, kurumlar, merkezler, partiler kurarak örgütlenmeye başladılar. Bağımsızlığımızı kazandıktan sonra kadın haklarının korunmasının güçlendirilmesi, ayrımcılığa son verilmesi, toplumsal-siyasi yaşamda kadınların feallığının artırılması ile bağlı Azerbaycan çeşitli yerel ve uluslararası belgelere imza attı. Kabul edilen bu belgeler kadınların sosyo-politik feallığının hukuki esaslarını kapsıyor.
Şu anda ülkemizde elliye yakın kadın örgütü faaliyet gösteriyor. Üç binden fazla kamu kurumun yarıdan fazlasına kadınlar yönetiyor. Siyasi partiler ve herekatlarda binlerce kadın demokratik Azerbaycan toplumunun kurulmasına katkıda verirler. Parlamentonun 125 üyesinden 21 kadındır. Karabağ uğrunda yapılan savaşlarda yüzlerce kadın azgın düşmana karşı kahramanca vuruşmuşdu. Dördüncü güç adlandırılan basında kendi kalemi ile Azerbaycan gerçeklerini dünyaya duyuran kadın jurnalistlərimizin fedakarlığı inkar edilemez.