TÜRKİYE KAMU OYUNUN Dr.TOHTİ KONUSUNDAKİ SESSİZLİK VE İLGİSİZLİĞİ MÜSLÜMAN UYGURLARI ÜZÜYOR VE İSTİRAP VERİYOR
UYGUR AKTİVİST Dr. TOHTİ'NİN URUMÇİ'DE YAPILAN MAHKEMESİNİN YAPILACAĞI GÜNDE ABD.BÜYÜKELÇİSİNİN URUMÇİ'YE GELMESİ ULUSLAR ARASI TOPLUMDA BÜYÜK YANKI BULDU.
~~15 Ocak’ta Pekin’deki evinde tutuklanan Uygur bilim adamı, Yazar, Pekin Merkezi Milletler Üniversitesi öğretim üyesi, İnsan hakları Savunucusu, ve Uygur Demokrasi ve Hukuk Hareketi Lideri Doç.Dr,İlham Tohti, tutuklandıktan 8 ay sonra ilk kez bugün Urumçi Orta Halk Mahkemesinde ilk duruşması yapıldığı bildirildi.
Çin Savcılığı Dr.Tohti’yi Bölücülük ve Halkı Devlete Karşı Kışkırtmak iddiası ile suçlamış ve yargılanmasına esas teşkil edecek dosyasını tamamlayarak 30 Temmuz’da Mahkemeye sunmuştu.
Urumçi’de tutuklu bulunan Dr.Tohti, bu sabah Tengritağ Bölgesi Orta Halk Mahkemesi’nde yapılan duruşmasına Pekin’de yaşayan Eşi Guzelnur Ali ve 4 yakının katılmak için Mahkemeye başvuruda bulunduğu,bunlardan sadece eşi Güzelnur Ali’ye izin verildiği, diğer yakınlarının katılma taleplerinin cevapsız bırakıldığı bildiriliyor.
Dr.Tohti’nin ilk duruşmasının yapılacağı 17 Eylul günü ABD. Pekin Büyükelçisi Max Bacus’un Urumçi’ye gelmiş olması heyecana sebep oldu ve uluslar arası kamu oyunda büyük yankı yarattı. ABD.’nın Pekin Büyükelçiliği yetkilileri açıklama yaparak Büyükelçi Max Bacus’un daha önceden programlanmış bir ziyaret için Urumçi’ye geldiğini, ancak ABD.Elçiliği yetkililerinin davayı izlemek üzere Urumçi’de bulunduğunu belirtti.
ABD.AB.Kanada,İngiltere,Almanya başta 8 ülkenin Pekin Büyükelçiliği yetkililerinin davaya izlemek için Urumçi’ye geldiği, izleme taleplerineise, mahkemece henüz cevap verilmediği açıklandı.
ABD.merkezli İnsan Hakları İzleme Örgütü Asya İşleri Sorumlu Sofhie Richardson, Dr.Tohtı’nın yargılanması ile ilgili bir açıklama yaptı. Bayan Richardson açıklamasında” Dr.Tohti barışçıl yöntemlerle kendi halkının haklarını savunan bir ekonomisttir.O,yönetimin Uygurlara karşı uyguladığı olumsuz politikaları ifade özgürlüğü bağlamında açıkça ve cesurca dile getirmiştir. Dr.Tohti, Etnik Çinliler ile Uygurlar arasında köprü olmuş ve dialog kurmaya çalışmıştır. Çin yönetimi şiddet ile barışçıl şekilde hak arama yöntemini ayrıt etmeyi öğrenmelidir. Dr.Tohti eğer bu şekilde suçlanarak haksız yere mahkum edilirse, Çin yönetiminin batı dünyasında zaten sorunlu olan itibar ve güveni daha da sarsılmış olacaktır.” uyarısında bulundu.
Dr.Tohti’nin ABD’nin Yale Üniversitesinde öğrenim gören kızı Cevher İlham Twiter hesabından yaptığı açıklama’da “ Babam, asla terörist değildir.O,hiçbir zaman şiddeti savunmadı ve onu teşvik etmedi.Babam her zaman barışı ve dialogu savundu. Aksine şiddeti devamlı kınadı.Ben babamla gurur duyuyorum.”ifadesinde bulundu.
Geçen ay Cenevre’de yapılan BM. İnsan Haklarını İzleme Toplantısında de bir karar alınmış ve Dr.Tohti’nin serbest bırakılıması için Çin’e çağrıda bulunulmuştu.
ABD.Yönetimi de birkaç kez açıklama yaparak Dr.Tohti’nin adil yargılanması ve bir an önce serbest bırakılmasını Çin’den istemişti.
Uzmanlar, Dr.Tohti’nin uzun süreli hapse mahkum edilerek susturulması halinde, etnik toplumlar arasındaki iletişim ve diyalokun kopacağını ve Doğu Türkistan’da durumun daha da kötüleşeceğini savunuyorlar.
Kendi halkının hak ve hukukunu Çin yasaları çerçevesinde savunan, bunu yaparken, yasalara uygun harekete eden ve barış ve diyalog yolunu seçen bilim adamı Dr.Tohti’nin tutuklanması ve yargılanması aşamasında Hükümet, Sivil Toplum Kuruluşları ve Türk medyasının akıl almaz sessizliği ve ilgisizliği diasporada yaşayan Uygur Türklerini haklı olarak üzüyor ve ıstırap veriyor. Bir kaç medya kuruluşu ile sayıları 3-5′i geçmeyen köşe yazarından başka gösterilen lakaytlık ciddi olarak sorgulanmaya yol açıyor.
Sivil Toplum Kuruluşlarının dünya’nın en ücra köşelerindeki olaylardan haberdar iken, Dr.Tohti olayını duymazlıktan ve görmemezlikten gelmesi utanç verici olarak yorumlanıyor.
Hükümetin Gazze, Filistin ve diğer İslam diyarlarındaki olaylara gösterdiği hassasiyeti Halis be Halis Bir Müslüman Türk ve aynı zamanda da çok iyi İHVAN=KARDEŞ olan Dr.Tohti’den esirgemesine de bir anlam verilemiyor.En azından insani açıdan olaya yaklaşım göstermemesi Çifte Standart olarak kabul ediliyor. Diğer Mazlum Kardeşlerimizden çok çok daha fazlasını hak eden,Doğu Türkistan ve Uygur Türklerinin dramatik durumunun görmemezlikten gelinmesi ise tarihi bir vebal ve yanılgı olarak algılanıyor.
Kaynak : Hamit Göktürk / Uygur Haber ve Araştırma Merkezi(UYHAM)
bbc.Çince ve Türkçe – Ajanslar