Binyıllar boyu kendi tarihi topraklarında yaşayan Azerbaycan Türkleri muhteşem kültür yaratmış, beşer uygarlığına büyük katkıda bulunmuşlardır. Ama savaşlar, devrimler, sosyal-siyasi çatışmalar ve dünyada yaşanan diğer sosyo-politik süreçler sonucunda Azerbaycan toprakları parçalanmıştır. Azerbaycan Türklerinin çağdaş tarihinde özellikle XIX yüzyılın başlarında yaşanan Rusya-İran savaşları daha trajik bir röl oynamıştır. 1828 yılı 10 Şubat da Tebriz yolunun üstünde bulunan Türkmençay köyünde Rus Çarı I. Nikolay ile İran şahı Feteli şah arasında imzalanan barış anlaşmasına göre Aras nehri sınır olmak üzere Azerbaycan'ın arazisi kuzey ve güney bölgelerine bölünmüştür. Güney Azerbaycan İran'ın egemenliği altında kalmış, Kuzey Azerbaycan topraklarındakı hanlıklar, ayrıca Doğu Gürcistan ve Dağıstan ise Rusya'ya teslim edilmiştir. Ve Rusya tarafından Ermenilerin Karabağ topraklarına aktarılması da bu dönemden başlanılmıştır ...
Bu gün dedelerimizin bize miras bıraktığı tarihi Azerbaycan toprakları param-parça, soydaşlarımız, kandaşlarımız bir-birinden aralı...Bir yanda Karabağ derdi, diger tarafda Tebriz, Göyçe, Zengezur, Borçalı, Derbent hasreti...Ve bu yanğıyla, bu hasretle yaşamak çok zor...
Sunduğum küçük şiir değerli şair Vaqif Hicranın dertlerimizi içeren şiirine cevab olarak, hem de geleceye umutla dolu duyğularla yazılmıştır.
Ay Hicran, ürəyin dərd-qəm yuvası,
Al geymə, əbədi saxla bu yası.
Bakı-Təbriz-Dərbənd-Göyçə arası,
Əbədi körpülər salınacaqmı?!
Vaqif Hicran
Vaqif Hicrana Cevab
Salam, ay eloğlu, ay Vaqif Hicran,
Sözlərin qəlbimi sızlatdı yaman.
Nə fələk yar oldu kor bəxtimizə,
Nədəki düşmənlər verdilər aman.
Vətən torpaqları viranə qaldı,
Yağılar ən ulu yerləri çaldı.
Təbriz-Bakı, Göyçə-Urmu arası
Araz üstdən həsrət körpüsü saldı.
Gəncənin Dərbəndə yetməyir əli,
Çoxdan susub Qarabağımın dili,
Ümidlə boylanır Şuşa qalası,
Həsrətdən solubdur Xarı bülbülü.
Ay Hicran, yas tutma, ümidlə yaşa,
Mərdliklə çəkilər gələnlər başa,
Bir ümid, bir inam yaşatsın bizi,
Uca amallarla qalxaq savaşa.
Yenə Qarabağda toy-büsat olsun,
Həsrət körpüləri odlara yansın,
Kürlə Araz kimi Bakı Təbrizlə,
Dərbənd, Gəncə, Göyçə eli qovuşsun.
Vahid Azərbaycan oluşsun,
Vahid Azərbaycan oluşsun!!!
AY Seli