2018 yıl Azerbaycanda Cumhuriyeti Yılı ilan edilmiştir. Yıl boyunca tüm dünya ulusumuzun 20. Yüzyılın muhteşem sayfası olan Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin 100. Yıl dönümünün kayıt edilmesine şahit oldu.
Evet, 100 yıl once Çarlık Rusya'sı çöküşü ile akıllı entelektüeller, ulusal bilinçli ve gururlu aydınlar bir araya gelerek savadsızlık, cehalet ve yoksulluk içinde bogulan, hakları ve ulusal kimlikleri taptanan halkın Halk Cümhuriyyetini kurdular . Kurucu dedemiz Muhammed Amin Rasulzadehn'in sözleri ile söylesek : “Yokdan bir bayrak oluşturarak onu parlamen binasının üzerine yükseltdiler ve Bir kere yükselen bayrak bir daha enmez dediler” .
Asırlarca göğsü harp meydanına dönmüş, toprakları paramparça olmuş yurdumuzda kurulan Cümhuriyet Doğuda kurulan ilk Demokratik Cümhuriyet kibi adını tarihe yazdı. Cümhuriyet tarihinin sayfalarını okurken şaşmamak imkansız. Başkent Baku ve Karabag toprakları Ermeni-Rus-İngilizlerı tarafından işgal edilmiş, Hazine boş, Amerika Birleşik Devletleri ve diger Avropa devletleri Azerbaycan'ın bağımsızlığını kabul etmek istemiyorlar, dahildeki fikir ayrılıkları, çekişmeler, yerli bolşeviklerin bağımsızlıga karşı olmaları ve bu tavrı açıkca sergilemeleri….
Bu dönemin problemlerini sıralamakla bitmez. Düşünüyorum ki. bazı problemleri sıralamakla okurlarımıza Cumhuriyetimizin kurulduğu tarihi durumun ne kadar ciddi ve zor olduğunu söyleyebildim. Cümhuriyet varlığının 23 ayının neredeyse her ayını bizlere yüzyıllıklar bayramı olarak yaşatan dedelerimiz kısa bir süre içinde birçok alanda bir ilke imza attmışlar. Bunlar şöyle sıralaya biliriz:
- Bakü, Kafkas İslam Ordusu tarafından işgalden kurtarıldı.
- Türk dili devlet dili ilan edildi
- Ulusal kimliğimiz Türk olarak kabul edildi
- Türk milli kültürü, modernliği, İslam medeniyetini simvolize eden Üç renkli Devlet Bayragı tasis edildi
- Sözleri Istiklal şairi Ahmed Cevata, muzigi Uzeyir Hajibeyli'ye ait Devlet Marshımız yazıldı.
- Tarihimizde ilk anadili okulu kuruldu.
- Gori Öğretmenleri Semineri Azerbaycan Şubesi Gazahh'a taşındı.
- Bakü Devlet Üniversitesi kuruldu
- Avrupa ve Kardeş Türkiye üniversitelerine 99 genç gönderildi
- Ulusal Ordu kuruldu.
- Kadınlara oy hakkı verildi
- Ulusal Banka kuruldu.
- Karabağ valiliği kuruldu
- Azerbaycan Parlamentosu açıldı.
- Paris Barış Konferansı kapsamında, Azerbaycan'ın bağımsızlığı 15 ülke tarafından kabul edildi.
28 Nisan 1920'de, SSCB Ordusu'nun işgali sonucunda, dedelerimizin kanı,canı bahasına kurulmuş Cumhuriyet'in varlığına son verildi. “Halklar hapishanesi” adını almış Sovyet rejimi, 70 yıl boyunca genetik kodumuza yazılmış Cumhuriyetimizi ve onun kurucularını bizlere unutturamadı. 20. yüzyılın sonunda, yeddiden yetmişe halkımız meydanlara taşınarak üç renkli bayragımızı göklere yücelterek ikinci kez bağımsızlıgını kazandı. Bugün, ülkemiz, Azerbaycan Demokratik Cümhuriyetinin halefi olarak atalarımızdan bize miras kalmış Cumhuriyet değerlerine ve onun kurucularına sahib çıkarak gelişmekdedir.