En son dolandırıcılıkla gündeme geldi ama halen bu güya para birimlerinde işlemler devam ediyor. Oltanın ucundaki solucanın kıvırtkan hareketleri sazan balıklarını cezbediyor.
Önce para nedir onu anlayalım.
Para bir ülkenin borç senedidir. Teminatı ise ülkenin bütün varlıklarıyla değeri ve uluslararası itibardır. Devletin varlıkları, ekonomik göstergeleri ve itibarı oranında değerlenir veya değeri düşer. Bir algoritması ve sınırları vardır.
Yani elinizde 100 TL varsa, bu bir senettir ve devlet bu senet karşılığında, mesela 1 kilo et veya bir pantolon vs. alabileceğinizi, bu senetle değiştirebileceğiniz garanti etmiştir. Senedin altında imzası vardır, geçersiz duruma düşmesi mümkün değildir ama böyle bir durumda da başka bir değerle ödemeyi taahhüt etmiştir. Yani bu senedin sahibi, sorumlusu nettir, garantisi vardır.
Peki, bu sanal veya kirpto para dedikleri gerçekten para mıdır?
Saymaya çalıştım, değişik isimlerde 150 civarında bu para denilen sanal birim üzerinden sanal veya gerçek bilinmeyen işlemler devam ediyor.
Paranın hiçbir tanımına uymuyor, sahibi, garantisi, teminatı yoktur. Karşılığında hiçbir somut maddi değeri bulunmuyor. Rakamlar üzerinde sanal olarak değerleniyor veya değeri düşüyor. Bu rakamların herhangi bir kuralı, sistematiği, algoritması da yoktur. Bir günde tavan yapabileceği gibi aynı gün sıfırlanabiliyor.
Bu sanal birimlere yatırılan gerçek paralar bir yerlere gidiyor ama neresi belli değil. Nedenini, nasılını ve hesabını sorabileceğiniz, hiçbir kişi ve kurum yoktur.
Peki, geleceğin zorunluluğu, bilişim çağının gereği safsatasıyla yutturulmaya çalışılan; çalışmadan, kolayca kar elde etme, zengin olma hayali sunan, aslında kopması kaçınılmaz ve insanların birbirini dolandırma, çarpma, kazıklama mekanizması üzerine kurulu olan bu sadet zinciri sanal zımbırtılar gerçekten yeni dünya düzeninin parası mı olacak?
Emin olun kesinlikle hayır!..
Şu anda zaten cebimizdeki kredi kartlarıyla, banklar arasındaki transferlerle, borsadaki alım satımlarla parayı sanal kullanıyoruz. Bu şekilde kullanılan paranın yukarıda da anlattığım şekilde teminatı var.
Ancak, yeni dünya düzeninde, dünyada bu kadar fazla para birimin olması mı, ülkelerin üzerinde ittifak edecekleri tek para birimi mi olacak ve kullanılacak, tartışılan konu bu ve beklentiler yeni tek veya en fazla birkaç para birimin olacağı yönünde.
İşte şu andaki bu sanal kripto para piyasası da bu boşluktan ve hukuki altyapının olmamasından faydalanarak dünya ekonomik sitemine entegre olamamasına rağmen, insanları sülük gibi emiyor. Kurumsal yatırımcıların oranının oldukça az olduğu bu kumar piyasasında, bazı ülkeler ve servet sahipleri de lansmanını ve spekülasyonunu yaparak oyuncu olarak kar elde ediyorlar ama bu sürdürülebilir bir durum değildir.
Bu tek para birimi konusu, gelişmiş ülkelerin işine gelmiyor ve kendi paralarının dolaşımda olmasını istiyorlar. Özellikle ABD için Doların dolaşımda olması petrolden de, diğer madenlerden de, üretimden de daha önemlidir. Bundan kolayca vazgeçmeleri mümkün değildir ama dünya da artık tek kutuplu değildir.
Yeni dünya düzeninde yeni para birimi veya birimleri olacaktır mutlaka, ülkeler bir veya birkaç birim üzerinde anlaşacaklar, teminat ve değer sistemini oluşturup hukuki alt yapısını da kuracaklardır ama o para birimi veya birimleri şu anda meçhul kişilerin kontrolünde ve spekülasyonunda olan sanal veya kripto zımbırtılar olmayacaktır.
Bu süreçte zarar eden zararıyla, kar eden karıyla kalacaktır. Fakat bireysel yatırımcıysanız ve elinizdeki gerçek parayı bu sanal ortama transfer etmişseniz, emin olun kar etme ihtimaliniz çok düşüktür...