• Künye
  • İletişim
  • Çerez Politikası
  • Gizlilik İlkeleri
Anasayfa
  • GÜNDEM
  • KAMU
  • SENDİKA
  • DÜNYA
  • EKONOMİ
  • SİYASET
  • MEVZUAT
  • TÜRK DÜNYASI
  • EĞİTİM MEMURLAR
  • Ara
SON DAKİKA:
00:43
Türk Eğitim Tarihinin en büyük kıyımının mimarı Yusuf Tekin Bakan yapıldı
00:33
Erdoğan yeni bakanlar listesini açıkladı
Video Galeri Foto Galeri Yazarlar Üye Paneli
A
Büyüt
A
Küçült
Yorumlar
  1. Haberler
  2. TÜRK DÜNYASI
  3. Unutulmuş Gelenekler. Gagauzlar Neden Kız Kaçırıyordu?
TÜRK DÜNYASI
18 Mayıs 2023 - 11:35
Güncelleme: 18 Mayıs 2023 - 15:05

Unutulmuş Gelenekler. Gagauzlar Neden Kız Kaçırıyordu?

TÜRK DÜNYASI
18 Mayıs 2023 - 11:35
Güncelleme: 18 Mayıs 2023 - 15:05
Yorumlar
Yazdır
A
Büyüt
A
Küçült
Yorumlar
Unutulmuş Gelenekler. Gagauzlar Neden Kız Kaçırıyordu?
Eski zamanlarda Gagauzlarda evliliğinin çoğu durumda karşılıklı sevgiye dayanan romantik bir olay değil, öncelikle ekonomik bir eylem olduğunu, ebeveynler tarafından çocuklarının görüşlerini dikkate almadan ve «daha sonra sever» ilkesine dayanarak yapılan ekonomik bir işlem olduğunu biliyor muydunuz?

Yaşlılar, geçmişin unutulmuş geleneklerini hatırlar ve bugün bize anlatmaktan mutluluk duyarlar. Onların hikayeleri sayesinde atalarımızın, büyükanne ve büyükbabalarımızın aile hikayelerine yeni bir gözle bakabiliyoruz.

Eski zamanlarda Gagauzlarda ‘kız kaçırma’ gibi bir evlilik şekli oldukça yaygındı. Kaçırılan gelinlere «kaçkın» ve ya «kaçak» denirdi. Genellikle damadın akrabaları, komşuları ve tanıdıkları tarafından kınanırlardı.

Çağdaşlarımızdan çok azı kaçırmanın farklı türlerinin var olduğunu biliyor. Gelin ve akrabaları için en cüretkâr ve en utanç verici olarak kabul edilen zorla kaçırma dışında iki tür daha vardı. Biri, gelinin rızasıyla «kaçırma» ve diğeri‘sahte kaçırma’ diye bileceyimiz gelinin ve ailesinin rızasıyla olan kaçırmadır.

İşin en ilginc tarafı, aslında  bir skandal gibi görünen bu eylemin bile haklı ve geçerli gerekçelerin olmasıdır. İzin verilen gerekçelerden biri, evlilikte öncelik sırasına sıkı sıkıya uyulmasıydı. Ailede evlenmemiş bir ağabey ya da evlenmemiş bir abla varsa, küçük kız kardeş ancak kaçırılmaya rıza göstererek evlenebilirdi. Kızın boyle bir hareketi onu yıllarca affetmeyecek olan ebeveynlerinin gazabına uğramasına ve çeyizinden mahrum kalmasına ve ona hiçbir maddi destek vermemesine neden olabilirdi.

Bir kızın rızasıyla kaçırılması, ailesi tarafından kendisi için seçilen adayla değil, sevdiği kişiyle evlenmesinin tek yoluydu.  Kızların zorla kaçırılması son derece nadir görülen bir olaydı.

En yaygın evlilik biçimi, ailenin dünürlük için harcanan masraflarından kaçınmasını sağlayan fiktif kaçırmaydı.

Unutulmuş Gelenekler. Gagauzlar Neden Kız Kaçırıyordu?
Alena Vasilioglo arşivinden foto
S.Kuroglo ve M.Filimonova «Gagauz kadınının geçmişi ve bugünü» (1976) adlı broşürlerinde, Gagauzların zor yaşam koşullarından bahsederken, geçen yüzyılda Gagauzlar arasında gelini satın alma bir evlilik türünün var olduğunu da yazıyorlar. Yakın geçmişe kadar süregelen, gelinin ebeveynlerinin dünürcülük sürecinde kararlaştırılan belirli bir miktarı (boba hakı) ödemesi geleneği bunu desteklemektedir.

Gagavuzlar arasında erken evlilikler çok yaygındı. Kızların 16-17 yaşlarında evlenmeleri normal sayılıyordu.

Bu durum aynı sosyo-ekonomik faydalarla açıklanıyordu, çünkü gelin evlilik yoluyla elde edilen ek bir işgücü olarak görülüyordu. Erkek çocukların genellikle 18-19 yaşlarında evlendiriliyordu. Ebeveynler oğullarını askere alınmadan önce evlendirmeye çalışıyordu, böylece evde bir işçi daha oluyordu.

Kızların başka köylerden tanımadıkları ya da hiç tanımadıkları erkeklerle evlendirilmeleri de sık rastlanan bir durumdu. Görgü tanıklarının söylediğine göre, tamamen ekonomik nedenlerle, ebeveynlerin kızlarını kendilerinden çok daha yaşlı erkeklerle evlendirmeleri nadir görülen bir durum değildi.

Gagauz kadınının güçsüz konumu pek çok evlilik törenine ve geleneğine yansımıştır. Bunlardan biri bugün hala varlığını sürdürmektedir. Damat gelini baba evinden almaya geldiğinde, baba kızını ona teslim ederken şöyle der: «Şimdiye kadar ben onun efendisiydim, bundan sonra sen onun efendisisin.  Adil olmak gerekirse, modern ebeveynlerin bu tür geleneklere bağlı kalmayabileceğini belirtmek gerekir, ancak ataerkil ailelerde günümüzde bile buna sıkı sıkıya uyulmaktadır. Her halükarda, benim düğünümde ve kız kardeşlerimin düğünlerinde, babamız müstakbel damatlarına teslim ederken durum böyleydi.

Artık unutulmaya yüz tutmuş ritüellerden biri de damadın ebeveynlerinin ve akrabalarının ayaklarının yıkanmasıydı. Düğünden sonraki bir ay boyunca gelin, kocasının evindeki gencinden yaşlısına herkesin elini öperek yeni ailesinin üyelerine tam teslimiyetini ve boyun eğişini ifade ederdi.

Unutulmuş Gelenekler. Gagauzlar Neden Kız Kaçırıyordu?
Manzul Fyodor ve Zinaida’nın düğünü. Etulia köyünün müzesinden foto (Yönetmen Sofia Pancheva)
Eski çağlardaki zorunlu düğün prosedürlerinden biri olan gelin bakireliğinin doğrulanmasıdır «Modası geçmiş» vahşiliklerden biri olarak sınıflandırılabilir. Belgesel kaynaklarda bu durum şu şekilde ifade edilmektedir: «…yeni evliler düğün annesi tarafından özel bir odaya götürülür. Sağdıç kapının altında durur, bir elinde tabanca, diğer elinde kırbaç vardır. Bir süre sonra bir silah sesi duyulursa, bu gelinin bakire olduğu ve evliliğin mutlu olacağı anlamına gelir. Bakire gelinin gece gömleği ters çevrilmiş bir kalburun üzerine katlanır ve bunu tüm düğündekilere dans ederek gösterilir. Ters durumlarda sağdıcın elindeki kırbaç, çeşitli işkencelerle sadakatsiz karısından eski ilişkisinin sırrını hemen öğrenen bir koca ve despot olan damada gider» (K. Malay, » Çok-Maydan, Bender kazası», Kişinev Eparhial dökümanları, 1875). Yazarın da belirttiği gibi, bu gibi durumlarda düğünün ertesi günü talihsiz genç kadının boynuna bir boyunduruk geçirilir, bir arabaya koşulur ve gömlekle köyün sokaklarında dolaştırılarak kırbaçlanırdı.

Modern Gagauz düğünlerinde, gelinin bakireliğini simgeleyen ve belirli bir renge boyanmış bir içecek olan «kırmızı rakı» ikram etme geleneği korunmuştur. Buna göre, kırmızı rakı düğünün sonunda dökülür ve konuklar bu içkiyi tatarak bahşiş veriyorlar. Bu ritüelin geleneğe bir saygı duruşu olduğu söylenebilir.

Yazar: Nata Çebotari. Çeviri: Güllü Karanfil

Preview: Yeni evliler Etuliya geçen yüzyılın farklı yıllarında. Müzeden fotoğraf, yönetmen Sofia Pancheva

https://laf.md/2023/05/18/unutulmus-gelenekler-gagauzlar-neden-kiz-kaciriyordu/?fbclid=IwAR2WjD6o5YrleygT_7tuZi69VRspQXKmEeAubd6h9DA0Lv7jRnEQAlxFo9o

  • YORUMLAR
adlı kullanıcıya cevap x
İlginizi Çekebilir
Tofa Türklerini biliyor musunuz? Bakın nerede yaşıyorlar.
Tofa Türklerini biliyor musunuz? Bakın nerede yaşıyorlar.
Merve Dinçel altın madalya kazandı
Merve Dinçel altın madalya kazandı
Türk Kadın Ressam Selva Özelli'nin, New York ve Hong Kong'daki Sergileri Açıldı.
Türk Kadın Ressam Selva Özelli'nin, New York ve Hong Kong'daki Sergileri Açıldı.
19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramımız Kutlu olsun
19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramımız Kutlu olsun
ilan.gov.tr
Gazete arşivi için üye girişi yapmanız gerekmektedir.
Son Haberler
Türk Eğitim Tarihinin en büyük kıyımının mimarı Yusuf Tekin Bakan yapıldı
Türk Eğitim Tarihinin en büyük kıyımının mimarı Yusuf Tekin Bakan...
Erdoğan yeni bakanlar listesini açıkladı
Erdoğan yeni bakanlar listesini açıkladı
Mesai saatlerine düzenleme mi geliyor
Mesai saatlerine düzenleme mi geliyor
Öğrenciler ve velilerden müdüre büyük protesto
Öğrenciler ve velilerden müdüre büyük protesto
Doğru Soru Hangisi? Milli Eğitim Bakanı Kim Olmalı? Milli Eğitim Bakanı Nasıl Birisi Olmalı?
Doğru Soru Hangisi? Milli Eğitim Bakanı Kim Olmalı? Milli Eğitim...
KPSS A Grubu ve Öğretmenlik başvuruları ne zaman? KPSS A Grubu ve Öğretmenlik başvurusu nasıl yapılır?
KPSS A Grubu ve Öğretmenlik başvuruları ne zaman? KPSS A Grubu ve Öğretmenlik başvurusu nasıl yapılır?

Ana Sayfa
GÜNDEM
KAMU
SENDİKA
DÜNYA
EKONOMİ
SİYASET
MEVZUAT
TÜRK DÜNYASI
EĞİTİM
MEMURLAR
Köşe Yazarları
Foto Galeri
Video Galeri
Biyografiler
Üye Paneli
Günün Haberleri
Arşiv
Gazete Arşivi
Anketler
Hava Durumu
Gazete Manşetleri
Nöbetci Eczaneler
Namaz Vakitleri
  • EKONOMİ
  • KAMU
  • MEMURLAR
  • MEVZUAT
  • SENDİKA
  • TÜRK DÜNYASI
  • Foto Galeri
  • Video Galeri
  • Köşe Yazarları
  • Biyografiler
  • Üye Paneli
  • Günün Haberleri
  • Arşiv
  • Gazete Arşivi
  • Anketler
  • Hava Durumu
  • Gazete Manşetleri
  • Nöbetci Eczaneler
  • Namaz Vakitleri
sanalbasin.com üyesidir

  • Rss
  • Künye
  • İletişim
  • Çerez Politikası
  • Gizlilik İlkeleri

Sitemizde bulunan yazı , video, fotoğraf ve haberlerin her hakkı saklıdır.
İzinsiz veya kaynak gösterilemeden kullanılamaz.

Yazılım: Tumeva Bilişim