TARİHDEN DERS ALMALIYIK!!

~~Sadrazam Talat Paşa ve askeri Bakan Enver Paşa Güney Kafkasya'da Ermeni devleti kurulmasının aleyhinde idiler

Tarihe senedler ve gerçekler. Ermeni tarafının Batum görüşmeleri ve sözleşmeleri (11 Mayıs - 04 Haziran 1918) göre Erivan ve çevrelerindeki Azerbaycan topraklarının kendilerine verilmesi karşılığında bir takım yükümlülükler aldığını kanıtlıyor. Fakat Ermeniler amaçlarına ulaşmak olduktan sonra üstlendikleri yükümlülükleri tek taraflı olarak bozmuş, yayılmacı politikasını sürdürmüşlerdir.

Böylece, Erivan ve çevresindeki Azerbaycan topraqlarının Ermenilere verilmesi konusunda hem Batum sözleşmelerinin ilgili maddeleri, hem de Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Ulusal Konseyi'nin 29 Mayıs 1918 tarihli kararı kendi hukuki geçerliliğini yitirmiştir. Bu nedenle Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Ulusal Konseyi Erivan ve çevresindeki Azerbaycan topraklarının Ermenilere verilmesi hakkındaki karar yeniden bakılmalı, bu karar yürürlükten olmalıdır ve Azerbaycan halkının Erivan ve çevresindeki topraklara tarihi kalıtım hakkı sağlanmalıdır.

Birinci Dünya Savaşı'nı yürüten askeri blokların her ikisinin, hem Antantanın (Rusya, İngiltere, Fransa, ABD), hem de Almanya-Türkiye blokunun üyeleri arasında Ermenilere devlet yaratmak hakkında genel fikir formalaşmışdı. Rusya, İngiltere, Fransa ve ABD gelecek Ermeni devletinin Osmanlı Türkiyesi topraklarında - Doğu Anadolu'da kurulmasına taraftar idiler.

"Azerbaycan tarafının, reel olarak, hem büyük devletlerin baskılarına, hem de ülkenin tüm bölgelerinde katliamları gerçekleştiren Taşnak-Ermeni silahlı birleşmelerine ve onların arkasında duran devletlere silahlı direnmek gücü yoktu. Bu nedenle, Azerbaycan milli hareketinin militanları Ermenilere devlet yaratmak konusunda Osmanlı Türkiye'sinin teklifi ile hareket ediyorlardı, daha doğrusu buna mecbur idiler. Oluşan tarihi ortamda Azerbaycan tarafı, yani Kafkasya Seyminin Azerbaycan hizip temsilcileri Ermenilere devlet kurmak için hangi Azerbaycan topraklarının verilmesini belirlemek için Türkiye'nin aracılığı ile Ermeni tarafı ile görüşmelere girdi. Görüşmeler Batum toplantısı (11 Mayıs - 04 Haziran 1918) çerçevesinde ve konferansta yer alan Türkiye Heyeti aracılığı ile oldu. Bununla ilgili olarak, Batum toplantısında yapılan görüşmelerin gidişi konusunda görüşmelerde yer alan Azerbaycan heyetinin üyesi Nesip Bey Yusifbeyli Kafkasya seyminin eski üyelerinin 27 Mayıs 1918 tarihli olağanüstü toplantısında bilgi verdi. "

Türkiye'nin hakim siyasi çevrelerinde Güney Kafkasya'da Ermeni devleti kurulması konusunda fikirayrılığı vardı. Sadrazam Talat Paşa ve askeri Bakan Enver Paşa Güney Kafkasya'da Ermeni devleti kurulmasının aleyhinde idiler ve bu konuda "çibanı kökünden temizlemek" taraftarı idiler. Azerbaycan tarafı Talat Paşa ve Enver Paşa'nın "çibanı kökünden temizlemek" politikasının aleyhine ve "küçük bir Ermeni kantonunun" oluşturulmasını teklif ediyordu: "Azerbaycan tarafı böyle bir öneri yaparken inanıyordu ki, bu ödün karşılığında, yani Ermenilere Azerbaycan toprakları hesabına" küçük bir Kanton "oluşturulacağı halde Ermenilerin Türkiye topraklarından Azerbaycan topraklarına dahil Bakü'ye akımının önüne geçilecek, Azerbaycan halkına karşı soyqırımlarını durduracaklardır ve bir daha ülkemize karşı toprak iddiaları ileri sürməyəcəklər. Azerbaycan tarafı tahmin ediyordu ki, bu adım hem de büyük devletler tarafından ilgi karşılanacak ".

Batum görüşmeleri sırasında Azerbaycan topraklarında devlet kurmak için Ermenilere toprak verileceği halde Ermeni tarafı Azerbaycan ve Türkiye tarafları karşısında bir takım yükümlülükler yerine getirmeyi üstlendi. Bu yükümlülükler aşağıdaki idi:

1. Ermenilerle Müslümanlar arasında düşmanlık ortadan kaldırılacak ve Ermeni tarafı S.Şaumyanla ilişkiye girip Bakü'nün Müslüman nüfusunun güvenliğini sağlayacak, bununla Azerilere karşı toplu katliamların önü alınacaktır. Ermeni tarafının üstlendiği bu yükümlülük Osmanlı İmparatorluğu ile yeni kurulan Ermenistan Cumhuriyeti arasında 1918 4 Haziran'da Batum'da bağlanmış "Barış ve Dostluk" sözleşmesinde tespit edildi. Batum sözleşmesinin 11. maddesi uyarınca, Ermenistan Cumhuriyeti hükümeti Ermeni silahlı kuvvetlerinin en hızlı Bakü'den çıkarılması için tüm güçlerini seferber edeceğini taahhüt aldı.

2. Ermeni tarafı üzerine aldı ki, Azerbaycan kazalarında Ermeni silahlı birlikleri tarafından Müslümanlara karşı gerçekleştirilen toplu katliamlar durdurulacak.

3. Ermenistan hükümeti Erivan'da ve yeni oluşturulan Ermeni devletinin diğer bölgelerinde Müslümanların serbest dini ibadet, kültür, siyasi ve anadilinde eğitim almak haklarını sağlamayı taahhüt aldı.

4. Batum görüşmeleri sırasında elde edilen anlaşmaya göre Ermeniler Azerbaycan'a karşı toprak iddialarından vazgeçmek edeceklerdi.

5. Ayrıca, Erivan ve çevresindeki toprakların verilmesi karşılığında Ermeniler Azerbaycan'la birim konfederativ devlette birleşmeli idiler.

Böylece, Batum görüşmelerinde yukarıda belirtilen konularla ilgili ilk anlaşma elde edildikten hemen sonra, henüz Batum sözleşmelerinin kapanmasına, yani 1918 Haziran 04-ne bir hafta kala, 1918 yılı 29 Mayıs Azerbaycan Ulusal Konseyi kararı ile eski Azerbaycan şehri Erivan onun etrafındaki 9 bin kv.km alanı kapsayan topraklarla birlikte Ermenilere verildi.

Revan hanları

1752-1755 : Halil Han Özbey

 1755-1763 : Hasan Ali Han

 1763-1783 : Hüseyin Ali Han

 1783-1784 : Gulam Ali Han

 1784-1805 : Muhammed (ama kaynaklar Muhammed Hüseyin diyor?) Han[54] ;

 1794 : Ali Kulu Han, kardeşi Agha Mohammad Shah

 1796-1797 : Hasan Han, Agha Mohammad Shah

 1805-1806 : Mehti Kulu Han ;

 1806-1807 : Muhammed Han Marağai (Fath Ali Shah oğlu) ;

 1807-1827 : Hüseyin Kulu Han (1740-1830)

Erivan camileri.

1832'de İ.Şopen tarafından Erivan şehrinde 12 cami kayıt altına alınmıştır: Came Camisi (Came məscidi), Kale Camisi (Qala məscidi), Şah Abbas Camisi (Şah Abbas məscidi (İrəvan)), Zal Han Camisi (Zal xan məscidi), Nevruz Ali Bey Camisi (Novruzəli bəy məscidi), Sertib Han (Sərtib xan məscidi), Hüsyin Ali Han Camisi (Hüseynəli xan məscidi), Hacı İmamverdibey Camisi (Hacı İmamverdibəy məscidi), Hacı Cafer Bey Camisi (Hacı Cəfərbəy məscidi]] vs.