• Künye
  • İletişim
  • Çerez Politikası
  • Gizlilik İlkeleri
Anasayfa
  • GÜNDEM
  • KAMU
  • SENDİKA
  • DÜNYA
  • EKONOMİ
  • SİYASET
  • HUKUK
  • TÜRK DÜNYASI
  • EĞİTİM MEMURLAR
  • Ara
SON DAKİKA:
01:10
İletişim Başkanlığı'na Burhanettin Duran atandı
Video Galeri Foto Galeri Yazarlar Üye Paneli
A
Büyüt
A
Küçült
Yorumlar
  1. Köşe Yazarları
  2. Reyhan Yıldız Eğitimci Yazar
  3. Bol Köpüklü Kahve Sohbetleri
Yayınlanma: 14 Şubat 2025 - 17:51
Güncelleme: 14 Şubat 2025 - 18:03

Bol Köpüklü Kahve Sohbetleri

14 Şubat 2025 - 17:51
Güncelleme: 14 Şubat 2025 - 18:03
Yorumlar
Yazdır
A
Büyüt
A
Küçült
Yorumlar
Reyhan Yıldız Eğitimci Yazar
Reyhan Yıldız Eğitimci Yazar
Mürekkep Damlası

 

Soğuk bir kış akşamı çökerken mevsimin titreyen hüznüne, mutlu yaz günlerini hatırlar insan. Üşüyen ellerini çayın sıcaklığıyla ısıtmak isterken ılık bir yaz akşamından kalan şarkı diline takılıverir. Hepimiz zemheri ayazında yaz akşamlarını hatırladığımızda gülümseriz. Yazın mutlulukla, kışın hüzünle ilişkilendirilmesi bir kurmaca olabilir mi?

       Duygularımızı ve düşüncelerimizi ifade etmek için kullandığımız sıcaklık ya da soğukluk ifadelerini içeren metaforlar sadece ezberlediğimiz için mi dilimize geliyor? Şimdi dönün ve kalbinize bakın gerçekten de öyle hissetmiyor muyuz?

Birine yakınlık duyduğumuzda ona ‘içimiz ısınıyor’ ve birini gerçekten sevdiğimizde ona karşı ‘sıcak duygular’ besliyoruz. Güvendiğimiz ‘karda yürüyüp izini belli etmeyen” o insan bize yanlış yaptığında ‘güvendiğimiz dağlara kar yağıyor’ ve ondan ‘buz gibi soğuyoruz’. “Yaz cennetin, kış cehennemin nişanesidir.” diyen ataların torunlarıyız hepimiz. Yüzyıllardır süregelen ataların sözleri yanılıyor olamaz elbet. Ya da ansızın dilimize düşen o sevdiğimiz şairlerin şiirleri. Edebiyatta da soğuk kederle, kasvetle, yalnızlıkla ilişkilendirilirken; yaz ve sıcak, neşeyle, aşkla, mutlukla ilişkilendirilmiştir.

“Kardır yağan üstümüze geceden,

 Yağmurlu, karanlık bir düşünceden” diyen Ahmet Muhip Dranas’ın

“Bir beyaz titreyiş, bir dumanlı uçuş,

 Eşini kaybeden bir kuş

 Gibi kar

 Geçen ilkbahar günlerini arar…” diyen Cenap Şahabettin’in

“Esiyor tane tane yine beyaz bir rüzgâr.

 Söyleyin hangi kuşun kanatları yolundu,

 Yine hangi ağaçtan döküldü bu yapraklar?

 Yağan beyaz bir sükût, bir mahşerdir sanki kar!” diyen Cahit Sıtkı Tarancı

“Bin yıldan uzun bir gecenin bestesidir bu.

 Bin yıl sürecek zannedilen kar sesidir bu.” diyen  Yahya Kemal Beyatlı’nın

 dizeleriyle kar mevsimine ve soğuğa karşı aynı duygularla kederlenmiyor muyuz?

Ama yine Yahya Kemal’in

“Rü’yâ gibi bir yazdı. Yarattın hevesinle,

 Her ânını, her rengini, her şi’rini hazdan.

 Hâlâ doludur bahçeler en tatlı sesinle!  

 Bir gün, bir uzak hatıra özlersen o yazdan.” dizeleriyle

“Sen bir karanfilsin, delisin

 İçlisin de, bükersin hemen boynunu

 Mendilimin içindeki kirazdır

 Mendilimin içi kiraz

 Bilmem ki, ne desem, yaz mutluluğu.”  diyen Edip Cansever’in dizeleriyle

“Çünkü güneş ve kalın mavi

 İnsana hiçbir şey hatırlatmaz

Öyle ki toparlar hayatın kalbini”   diyen Turgut Uyar’ın dizeleriyle

“Yaz geldi paldır küldür

 Yunus Emre indi

 Suya havaya toprağa”  diyen Can Yücel’in dizeleriyle yazın o sıcak neşesi yüreğimize düşüyor.

Peki neden duygularımızı, düşüncelerimizi ve insan ilişkilerimizi sıcaklık ya da soğukluk ile ifade eden bu kadar metaforumuz var? Hiç düşündünüz mü?

Berkeley’deki Kaliforniya Üniversitesi’nde bilişsel bilim ve dilbilimi profesörü olan George Lakoff’a göre, etkilenme gibi soyut kavramların bedensel duyulara sıkıca bağlı olması nedeniyle insanlarla ilişkilerimizi sıcaklıktan yola çıkarak muhakeme ediyoruz. Lakoff’un hipotezi için, bu deyişlerin salt bir metafordan fazlası olduğunu gösteren kanıtlar vardır. Toronto Üniversitesi’nden bir psikolog grubunun yaptığı çalışma, toplumdan dışlanmış oldukları bir deneyimi hatırlayan katılımcıların bir toplumsal kaynaşma deneyimini anımsayan gruba nazaran oda sıcaklığını daha düşük olarak tahmin ettiğini gösterdi. Utrecht Üniversitesi’nden Hans Ijzerman ve Gün R. Semin, bu durumun ilişkisel anlamda tam tersinin de mevcut olduğunu ispatladı. Psychological Science’ta yayımlanan makalede, sıcaklığın, toplumsal ilişkilerin algısını ve bu algıları tasvir etmede kullanılan dili etkilediğini gösterdiler.

 Ijzerman ve Semin araştırma için 33 öğrenciyle çalıştı. Gözlemin en başında katılımcılar iki gruba ayrılmışlardı. Odaya girdiklerinde, sıcak koşullarda olanlara tutmaları için sıcak içecek, soğuk koşullarda olanlara da soğuk içecek verilmişti.  Bu sırada da gözlemciler bir bilgisayara görünür bir şekilde bir anket yüklediler. Çalışmanın içeriğiyle alakası olmayan bu anketi doldurduktan sonra, katılımcılara tanıdıkları bir kimseyi seçmeleri söylendi ve onlardan kendilerini ve o kişiyi Inclusion of Other in Self (IOS) ölçeğine göre oylamaları istendi.

Tanınan kişi ile olan kesişmede algılanan seviyenin, gözlemin başlangıcında sıcak bir içecek tutan katılımcılar için, soğuk bir içecek tutan katılımcılarınkinden açık bir şekilde daha yüksek olduğu bulundu. Benzer olarak, yakın zamanda yapılan bir başka çalışma, elinde sıcak bir bardak kahve olanların buzlu kahve olanlara kıyasla diğer insanları daha cömert ve yardımsever bulduklarını ortaya çıkardı.

İkinci bir deneyde, Ijzerman ve Semin oda sıcaklığını değiştirmenin tiyatral olarak sergilenen sosyal olayları tasvir etmede kullanılan dili etkileyip etkilemeyeceğini araştırdılar. Bu sefer, 52 katılımcıdan soğuk (15-18C) ya da sıcak (22-14C) bir odada oturmaları istendi ve katılımcılara, sonrasında kendi kelimeleriyle anlatmalarının isteneceği hareketli satranç taşlarından oluşan bir kısa klip izletildi. Gözlemci, kullanılan dilin soyutluğuna göre, gelen yanıtları kaydetti. Daha sonra, katılımcılar IOS ölçeğini kullanarak gözlemci ile olan ilişkilerini anlattılar. İstatistiksel analizler gösterdi ki, sıcak ortamda olanlar soğukta olanlara kıyasla, animasyonu daha somut terimlerle anlattı ve kendisini gözlemciye daha yakın hissetti.

Bu çalışmalar sıcaklığın doğrudan sosyal ilişkiler ile dili ve cansız nesneler arasındaki ilişkiyi algılamayı etkilediğini göstermektedir. Bulgular, kanaat oluşturma süreçlerinin bedensel algılara dayandığı fikrini destekliyor. Özellikle, çoğumuz için gündelik hayatta önemli yere sahip olan kişiler arası ilişkilere, sıcaklığın fazlasıyla etki ettiği yönünde daha ileri kanıtlar sunuyor.

Yalnızlık kişinin üşüdüğünü hissetmesine neden olup hüzünlendirirken, sıcaklık neşeyle beraber sosyal yakınlığı getiriyor.

Bizler, bol köpüklü bir Türk kahvesinin sıcaklığında, sevdiklerimizle sohbet edip dostluğumuza kırk yıl hatır eklemeye devam edeceğiz.

Sıcacık günler diliyorum.

 

  Reyhan YILDIZ

  • YORUMLAR
adlı kullanıcıya cevap x

Yazarın Diğer Yazıları

  • Hayatın Satır Araları: Gündelik Anların Derinliği - 03 Temmuz 2025
  • Sessiz Sadakat Vefa - 20 Haziran 2025
  • Annem'e - 20 Nisan 2025
  • Mutluluğumuzun Hüznümüzü Gülümsettiği Nice Bayramlara - 31 Mart 2025
  • Yaşama Kuş Bakışı Bakmak - 13 Ocak 2025
  • Biz Zaten Böyle Miyiz? - 17 Aralık 2024
  • Bozkırın Börteçinesi Tomris Hatun - 22 Ekim 2024
  • Türklerin Beyaz Kuğusu Ayzıt - 30 Eylül 2024
  • Kartal Savaşçıları - 06 Eylül 2024
  • At Türk'ün Kanadı - 18 Ağustos 2024
  • Mürekkep Damlası - 01 Ağustos 2024
    ilan.gov.tr
    Gazete arşivi için üye girişi yapmanız gerekmektedir.
    Köşe Yazarları
    Toplu Sözleşme Sosyal Medya Anketi
    Kadriye Demirel (AES Antalya il Temsilcisi , Eğitim koçu)
    Toplu Sözleşme Sosyal Medya Anketi
    Aziz Dolu Atabey
    Aziz Dolu Atabey
    Türkler bin boydur biri de Moğol'dur
    Yaşar YENİÇERİOĞLU UAEF Başk
    Yaşar YENİÇERİOĞLU UAEF Başk
    Türk Kültür Coğrafyası-1
    Remzi ÖZMEN TES İst 8 Nolu Şb. Bşk, Kamu-Sen İst eski Bşk
    Remzi ÖZMEN TES İst 8 Nolu Şb. Bşk, Kamu-Sen İst eski Bşk
    Memur Emeklisi Cezalı mıdır?
    Reyhan Yıldız Eğitimci Yazar
    Reyhan Yıldız Eğitimci Yazar
    Hayatın Satır Araları: Gündelik Anların Derinliği
    Yusuf İPEKLİ
    Yusuf İPEKLİ
    Araç muayenesi
    Cahit Akdoğan Giresun Valiliği Esk.Halkla İliş. Md
    Cahit Akdoğan Giresun Valiliği Esk.Halkla İliş. Md
    Diyanetten Alkışlanacak Cuma Hutbesi
    Birliğimize Kast Edenlere Verilen Değeri, Anlamak Mümkün Değil
    Mehmet ARSLAN Eğitim Yönetimi Ve Planlama uzmanı
    Birliğimize Kast Edenlere Verilen Değeri, Anlamak Mümkün Değil
    Avrupa Turundan Fransa Paris
    Canan ÖZDEMİR Uzman Sosyolog
    Avrupa Turundan Fransa Paris
    Haydut Devlet İsrail Bölgede Barışı Ve İstikrarı Engelliyor
    Misafir Yazılar
    Haydut Devlet İsrail Bölgede Barışı Ve İstikrarı Engelliyor
    Silâh Bırakma Tiyatrosu!
    Orhan KILIÇOĞLU
    Silâh Bırakma Tiyatrosu!
    Siyonizm Nedir Ve Siyonizmin Tarihçesi
    Av.Faruk Ülker Ümraniye Türk Ocağı Eski Bşk
    Siyonizm Nedir Ve Siyonizmin Tarihçesi
    Hoca Ahmet Yesevi'yi Anarken
    Ali Kemal Gül
    Hoca Ahmet Yesevi'yi Anarken
    Büyük Orta Doğu Yangını
    Türk Ocakları'ndan
    Büyük Orta Doğu Yangını
    Kerbela Çeşmesi
    Şerife Güven
    Kerbela Çeşmesi
    Bayramın Kutlu Olsun
    Köksal Cengiz
    Bayramın Kutlu Olsun
    Trabzon'umuzu-Rum ve Pontus diye bilenlere!..
    Şevket Sezer
    Trabzon'umuzu-Rum ve Pontus diye bilenlere!..
    Çok Okunan Haberler
    Öğretici: Açlık Sınırı 26.115 TL, Yoksulluk Sınırı 85.066 TL Olmuşken Refah Payı Şarttır!
    Öğretici: Açlık Sınırı 26.115 TL, Yoksulluk Sınırı 85.066 TL...
    İstanbul Emniyeti'nde yeni atamalar!
    İstanbul Emniyeti'nde yeni atamalar!
    Haziran enflasyonu TÜİK'e göre yıllık yüzde 35, ENAG'a göre yüzde 69
    Haziran enflasyonu TÜİK'e göre yıllık yüzde 35, ENAG'a göre yüzde...
    Ana Sayfa
    GÜNDEM
    KAMU
    SENDİKA
    DÜNYA
    EKONOMİ
    SİYASET
    HUKUK
    TÜRK DÜNYASI
    EĞİTİM
    MEMURLAR
    Köşe Yazarları
    Foto Galeri
    Video Galeri
    Biyografiler
    Üye Paneli
    Günün Haberleri
    Arşiv
    Gazete Arşivi
    Anketler
    Gazete Manşetleri
    • EKONOMİ
    • HUKUK
    • KAMU
    • MEMURLAR
    • SENDİKA
    • TÜRK DÜNYASI
    • Foto Galeri
    • Video Galeri
    • Köşe Yazarları
    • Biyografiler
    • Üye Paneli
    • Günün Haberleri
    • Arşiv
    • Gazete Arşivi
    • Anketler
    • Gazete Manşetleri
    sanalbasin.com üyesidir

    • Rss
    • Künye
    • İletişim
    • Çerez Politikası
    • Gizlilik İlkeleri

    Sitemizde bulunan yazı , video, fotoğraf ve haberlerin her hakkı saklıdır.
    İzinsiz veya kaynak gösterilemeden kullanılamaz.

    Yazılım: Tumeva Bilişim