• Künye
  • İletişim
  • Çerez Politikası
  • Gizlilik İlkeleri
Anasayfa
  • GÜNDEM
  • KAMU
  • SENDİKA
  • DÜNYA
  • EKONOMİ
  • SİYASET
  • HUKUK
  • TÜRK DÜNYASI
  • EĞİTİM MEMURLAR
  • Ara
SON DAKİKA:
15:30
Milletin su parasıyla kendine TOGG bile almış
11:34
İstanbul Emniyeti'nde yeni atamalar!
Video Galeri Foto Galeri Yazarlar Üye Paneli
A
Büyüt
A
Küçült
  1. Köşe Yazarları
  2. Yaşar YENİÇERİOĞLU UAEF Başk
  3. Halifelik-2
Yayınlanma: 17 Nisan 2022 - 09:38

Halifelik-2

17 Nisan 2022 - 09:38
Yazdır
A
Büyüt
A
Küçült
Yaşar YENİÇERİOĞLU UAEF Başk
Yaşar YENİÇERİOĞLU UAEF Başk

Yazımın konusu “Halifelik” olsa da önce bu dönemde “Türklerin İslâmiyetle Karşılaşması” başlıklı 6 Ocak 2018 tarihli yazımdan bahsetmek istiyorum:
Kazakistan’lı Prof.Dr. Dosay KENJETAY’ın “Hoca Ahmet Yesevi’nin Düşünce Sistemi (Hoca Ahmet Yesevi Ocağı Yayınları, Ankara-2003)” adlı kitabından aldığım bölümde; “Tarihte, Türklerin İslâm’la ilk teması Sasani Devleti’nin Müslüman Araplar tarafından fethedilmesiyle başlamıştır. Hz.Osman döneminde, 642’de Ahnaf bin Kays önderliğindeki Müslüman Arap askeri, Nihavent savaşından hemen sonra Ceyhun (Amuderya) nehrini geçmişti. Bu olaydan üç yüz yıl sonra Türklerin Müslümanlığı benimseme süreci olumlu neticeler göstermeye başlamıştır.
Önceleri, Emevilerin İslâm’ı yaymak anlayışını, yeni toprak elde etmek ve zenginlik ve bollukta yaşamak olarak bildiklerini tarihi belgeler de desteklemektedir. Emevilerin bu meyillerine karşı Orta Asya’da sayısız isyan ve karşı koymaların ve hatta siyasi akımların zuhur etmesi kaçınılmaz bir gerçektir. Daha sonra Abbasilerin (750-1258) hilafetin başına geçmesiyle birlikte, Türklerin Müslümanlaşma süreci hız kazanmıştır. İslâm’ın gerçeğini kavrayan Türkler; Kur’an ve Sünnet’e dayanarak, Arap ve Acemlerle mevâlilerin (Arap olmayanların) arasında bu dünya ile ahrette, takvadan başka hiçbir derece ve ayrıcalıklarının olmadığını savunarak, Abbasilerden adalet ve eşitlik talep etmişlerdir. Bunun gibi girişimler sonucunda, Horasan ve Maveraünnehir’deki Türkler devlet işlerinde ve resmi görevlerde yer almaya başlamış ve hilafette mevalilerin ağırlığı artmıştır. Türkler de artık devlet idari sisteminde yer edinmiş ve hilafette eşit hukuk ve sorumluluk sahibi olmaya başlamıştır.
Karluklar, 751 yılında Arap Müslüman askerleri ile birleşip Sırderya (Seyhun) ile Balkaş Gölü arasındaki Talas Muharebesi’nde, Çinlileri Türkistan (Orta Asya) sınırlarından atmışlardır. Bu tarihi savaş Orta Asya’nın kaderini kökünden değiştiren en önemli olay olarak tarih sayfasında yerini almaktadır. Sonuçta Orta Asya Türkleri Çinlileşme tehlikesinden kurtulmuş ve İslam Medeniyeti ile bütünleşmiştir.
Burada diğer bir önemli meseleye değinmek istiyoruz. Bu da Türklerin Müslümanlığı ‘kılıç ve güç’ baskısı altında benimsemesi etrafında oluşan kanaatler hakkındadır. Gerçi, önceleri Emevilerin döneminde Türklerin Araplara karşı direndikleri, savaştıkları, esir düştükleri doğrudur. Bunu tarihi belgeler de onaylamaktadır. Ancak, ilk Türk İslam devleti olan İdil-Bulgarlarının (922 yılında Müslümanlığı kabul etmişlerdir), hiçbir şekilde Arap Müslüman askerleriyle teması söz konusu olmamıştır. İdil Bulgarlarından sonra Türk İslam devleti olarak bildiğimiz Karahanlıların (944-945) Müslümanlığı benimsemesinde, Araplar tarafından herhangi bir askeri baskı veya müdahalenin olmadığına tarih şahittir.
Türklerin Müslümanlığı benimsemesinde, güç veya baskı değil ‘eşit sohbet (diyalog)’ zeminindeki ilişkilerin daha ön planda olduğu aşikârdır. Bunun temel iki sebebi olduğu düşünülebilir. Birinci olarak, toprak veya bir devleti güç ile fethetmek mümkün, ama ‘insan denen varlığın baskı ile fethedilmesi zor bir kale’ olduğu hususunda sufilere hak vermek zorundayız. İkinci olarak, Türklerin İslam’la Arap fütuhatı esnasında tanışmalarına rağmen, Müslümanlığın Türkler tarafından benimsenmesi, Arap-Abbasilerin içten dağıldığı, küçük devletlere parçalandığı ve fütuhat yeteneğinin zayıfladığı döneme, yani X.y.y. sonlarına rastlamaktadır.
Bunların dışında, Türklerin Müslümanlaşması gerçeğinin arkasında, o dönemdeki İslam Medeniyetinin diğer kültürlerden daha üstün olduğu, Türklerin İslam dinini benimsemesinde Eski Türk Düşünce sistemindeki Kök (Tek) Tanrı inancı, Tanrıya kurban sunma olgusu, ruhun ebediliği anlayışı, ahlaki değer açısından alp-eren kurumları, eski Türk töresindeki adalet ilkesi, savaşçı ruhu gibi özelliklerin; İslam dinindeki Tek Tanrı, kurban kesme, ruhun ebediliği, ahret anlayışı, mürüvvet ve ahilik ahlakı, adalet gibi anlayış ve kavramlarla biçimsel benzerliklerinin tesirli olduğunu öne sürenler de mevcuttur.”
Benzer ifadeleri Yılmaz Öztuna (Büyük Türkiye Tarihi)’da da görmekteyiz: “…dini belirsiz bir kavmin siyasi tarihini yazabilmeye imkân yoktur. Dini belirsiz bir kavim zaten millet de değildir.
Vaktiyle sanıldığı gibi, İslâm öncesi Türk tarihi, Türkler’in ilkel bir toplum oldukları devrin tarihi de değildir. Böyle sanıldığı devirlerde henüz ‘Orhun Kitabeleri’ bilinmiyordu. İslâm öncesine ait muazzam Türk şehirleri toprak altından çıkarılmamıştı, binlerce Türkçe Uygur yazması bulunmamıştı.
Türklerin İslâm öncesi dini, Gök Tanrı dini idi. Hıristiyan, Musevî, Buda, Mani dinleri de tecrübe edilmişti ama esas Türk dini, Tanrı dini idi. Türkler bu dinden geçerek İslâm oldular. Zor bir geçiş değildi. Kolay bir geçişti.
Milleti millet yapan dildir. Dil değişirse milliyet değişir. Dinin milli yapı üzerindeki tesiri bu derecede büyük ve kapital değildir. Fakat gene de mühimdir. Nitekim İslâm dini Türklüğe büyük unsurlar getirdi ve bu unsurların tesiriyle asırlar boyu süzüle süzüle Müslüman Türklük ortaya çıktı.
İslâm dinine akıyde bakımından çok kolay geçişi sağlıyan bir unsur, Şaman Türklerin umumiyetle Tek Tanrı’ya inanışlarıdır. İslâm dini ise, bilindiği gibi, Tek Tanrı fikrinin şampiyonudur (c10/s.169-170).
Ahiret’e inanış, öbür dünyada, bu dünyada yapılanların hesabının sorulacağı, bir mükâfat ve mücazat olduğu inanışı da İslâm’a geçişi çok kolaylaştırmıştır. Şaman Türkler, Cennet’e ‘uçmak’ ve Cehennem’e ‘tamuğ’, Ahiret’teki muhakemeye ‘yargu’ diyorlardı.
Nihayet Gök Tanrı dininin bir peygamberi olmaması, İslâm dinine geçişi ve Hazret-i Peygamber’i benimsemeyi, son derece kolaylaştırdı.
Ruhun ebedi ve ölümsüz olduğuna, sadece vücudun öldüğüne inanan, ilâhlarına ‘Uluğ Tengri’ diyen Türkler … İslâm ile milli tanrı devresinden kâinat tanrısı devresine geçilmiştir (c.10/s.177).
Türk adâleti, üstün bir adaletti. Bu sistem, İslâm’dan önceki Türk sisteminden geliyordu ve sonradan İslâm dininin pek hayırlı müesseseleriyle zenginleşmişti (c.10/s.191).”
Bu arada, Türklerin “Gök Tanrı” inancına sahip oldukları ve Türkler’deki “kam” karşılığı kullanılan “Şaman”ın ise Rus araştırmacılar tarafından ortaya atıldığı tartışılmaktadır.
Ayrıca, Emeviler’le ilgili Yılmaz Öztuna: “Emevi devleti, tam bir Arab imparatorluğu idi (c.1/s.327).” derken, Arap ordularının Türkler’le temaslarına değinen Dr.Arslan Tekin (Türk’ün Tarihi) de; “Bu seferin yapıldığı yıllar (711-714) Maveraünnehir’de meşhur Kuteybe bin Müslim idaresindeki Arap ordularının kesin başarılar sağladığı dönemdir (s.126). Emeviler bir nevi Arap milliyetçiliği politikası güderlerken, Abbasiler daha ziyade İslâmiyetin yayılmasıyla ilgili görünüyorlardı. …mahalli halk, Arap milliyetçiliğine, kendilerinin Araplara tâbi hale getirilmelerine karşıydılar (s.149).” demektedir.
Yazıyı Dr.Rıza Nur (Türk Tarihi)’un ifadesiyle bitirelim: “Emevi Arabları, Maveraünnehir’i sağmal inek gibi sağmışlar, Horasan’ı da müthiş bir surette soymuşlardır. …Hatta öyle olmuştu ki, o zamanlar bu Türk yurtlarına ‘Halifelerin Çiftliği’ adı verilmişti (c.1/s.137).”
Haftaya devam…
 

Yazarın Diğer Yazıları

  • Türk Kültür Coğrafyası-1 - 06 Temmuz 2025
  • Türkoloji ve Dil-2 - 28 Haziran 2025
  • Türkoloji ve Dil - 15 Haziran 2025
  • Türklük Bilimi Üzerine - 08 Haziran 2025
  • Türklük Bilimi/Türkoloji - 01 Haziran 2025
  • Türkler Hakkında - 25 Mayıs 2025
  • Türklerde Sosyal Yapılar - 18 Mayıs 2025
  • Kültür Milliyetçiliği - 11 Mayıs 2025
  • Ekonomi Savaşları - 04 Mayıs 2025
  • Kritik Madde Savaşları - 27 Nisan 2025
  • Buharî'nin Ebu Hanife Düşmanlığı - 20 Nisan 2025
  • İnancımız ve Çelişkilerimiz-3 - 13 Nisan 2025
  • İnancımız ve Çelişkilerimiz-2 - 06 Nisan 2025
  • İnancımız ve Çelişkilerimiz-1 - 30 Mart 2025
  • Hüccet mi Kudret mi? - 23 Mart 2025
  • Türkler (Halklar-Boylar)-4 - 16 Mart 2025
  • Türkler (Halklar-Boylar)-3 - 09 Mart 2025
  • Türkler (Halklar-Boylar)-2 - 02 Mart 2025
  • Türkler (Halklar-Boylar)-1 - 23 Şubat 2025
  • Türklerin Soy Kütüğü - 16 Şubat 2025
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 25
ilan.gov.tr
Gazete arşivi için üye girişi yapmanız gerekmektedir.
Köşe Yazarları
Toplu Sözleşme Sosyal Medya Anketi
Kadriye Demirel (AES Antalya il Temsilcisi , Eğitim koçu)
Toplu Sözleşme Sosyal Medya Anketi
Aziz Dolu Atabey
Aziz Dolu Atabey
Türkler bin boydur biri de Moğol'dur
Yaşar YENİÇERİOĞLU UAEF Başk
Yaşar YENİÇERİOĞLU UAEF Başk
Türk Kültür Coğrafyası-1
Remzi ÖZMEN TES İst 8 Nolu Şb. Bşk, Kamu-Sen İst eski Bşk
Remzi ÖZMEN TES İst 8 Nolu Şb. Bşk, Kamu-Sen İst eski Bşk
Memur Emeklisi Cezalı mıdır?
Reyhan Yıldız Eğitimci Yazar
Reyhan Yıldız Eğitimci Yazar
Hayatın Satır Araları: Gündelik Anların Derinliği
Yusuf İPEKLİ
Yusuf İPEKLİ
Araç muayenesi
Cahit Akdoğan Giresun Valiliği Esk.Halkla İliş. Md
Cahit Akdoğan Giresun Valiliği Esk.Halkla İliş. Md
Diyanetten Alkışlanacak Cuma Hutbesi
Birliğimize Kast Edenlere Verilen Değeri, Anlamak Mümkün Değil
Mehmet ARSLAN Eğitim Yönetimi Ve Planlama uzmanı
Birliğimize Kast Edenlere Verilen Değeri, Anlamak Mümkün Değil
Avrupa Turundan Fransa Paris
Canan ÖZDEMİR Uzman Sosyolog
Avrupa Turundan Fransa Paris
Haydut Devlet İsrail Bölgede Barışı Ve İstikrarı Engelliyor
Misafir Yazılar
Haydut Devlet İsrail Bölgede Barışı Ve İstikrarı Engelliyor
Ankara, Adam Gibi Dinle!
Orhan KILIÇOĞLU
Ankara, Adam Gibi Dinle!
Siyonizm Nedir Ve Siyonizmin Tarihçesi
Av.Faruk Ülker Ümraniye Türk Ocağı Eski Bşk
Siyonizm Nedir Ve Siyonizmin Tarihçesi
Siyasi Bir Durum Değerlendirmesi
Ali Kemal Gül
Siyasi Bir Durum Değerlendirmesi
Büyük Orta Doğu Yangını
Türk Ocakları'ndan
Büyük Orta Doğu Yangını
Kerbela Çeşmesi
Şerife Güven
Kerbela Çeşmesi
Bayramın Kutlu Olsun
Köksal Cengiz
Bayramın Kutlu Olsun
Trabzon'umuzu-Rum ve Pontus diye bilenlere!..
Şevket Sezer
Trabzon'umuzu-Rum ve Pontus diye bilenlere!..
Çok Okunan Haberler
Öğretici: Açlık Sınırı 26.115 TL, Yoksulluk Sınırı 85.066 TL Olmuşken Refah Payı Şarttır!
Öğretici: Açlık Sınırı 26.115 TL, Yoksulluk Sınırı 85.066 TL...
Konya'da sağlık skandalı: Hastasından ameliyat parası isteyen doktora gözaltı!
Konya'da sağlık skandalı: Hastasından ameliyat parası isteyen doktora...
Haziran enflasyonu TÜİK'e göre yıllık yüzde 35, ENAG'a göre yüzde 69
Haziran enflasyonu TÜİK'e göre yıllık yüzde 35, ENAG'a göre yüzde...
Ana Sayfa
GÜNDEM
KAMU
SENDİKA
DÜNYA
EKONOMİ
SİYASET
HUKUK
TÜRK DÜNYASI
EĞİTİM
MEMURLAR
Köşe Yazarları
Foto Galeri
Video Galeri
Biyografiler
Üye Paneli
Günün Haberleri
Arşiv
Gazete Arşivi
Anketler
Gazete Manşetleri
  • EKONOMİ
  • HUKUK
  • KAMU
  • MEMURLAR
  • SENDİKA
  • TÜRK DÜNYASI
  • Foto Galeri
  • Video Galeri
  • Köşe Yazarları
  • Biyografiler
  • Üye Paneli
  • Günün Haberleri
  • Arşiv
  • Gazete Arşivi
  • Anketler
  • Gazete Manşetleri
sanalbasin.com üyesidir

  • Rss
  • Künye
  • İletişim
  • Çerez Politikası
  • Gizlilik İlkeleri

Sitemizde bulunan yazı , video, fotoğraf ve haberlerin her hakkı saklıdır.
İzinsiz veya kaynak gösterilemeden kullanılamaz.

Yazılım: Tumeva Bilişim