Anasayfa
  • GÜNDEM
  • KAMU
  • SENDİKA
  • DÜNYA
  • EKONOMİ
  • SİYASET
  • MEVZUAT
  • TÜRK DÜNYASI
  • EĞİTİM MEMURLAR
  • Ara
SON DAKİKA:
00:22
TÜİK araştırması çarpıcı sonucu ortaya koydu: Gençler parasızlıktan okulu bırakıyor
00:17
'Cumhurbaşkanına hakaret' iddiasıyla gözaltına alınan iki liseli serbest bırakıldı
Video Galeri Foto Galeri Yazarlar Üye Paneli
A
Büyüt
A
Küçült
Yorumlar
  1. Köşe Yazarları
  2. Yaşar YENİÇERİOĞLU Meb Emk.Şb.Md.TES Eski Gnl Skr.
  3. Gök Tanrı İnancı
23 Ocak 2022 - 08:12

Gök Tanrı İnancı

23 Ocak 2022 - 08:12
Yazdır
A
Büyüt
A
Küçült
Yorumlar
Yaşar YENİÇERİOĞLU Meb Emk.Şb.Md.TES Eski Gnl Skr.
Yaşar YENİÇERİOĞLU Meb Emk.Şb.Md.TES Eski Gnl Skr.


Prof.Dr.Bahaeddin Ögel (Türklerde Devlet Anlayışı, Ötüken Neşriyat-2016); “Türklerde Gök Kültü’nün çok erken başlaması veya Koppers ile ünlü meslektaşı Schmidt’in dedikleri gibi, atlı kavimlerde göğün kutluluğu ve onunla ilgili seremonilerin din anlayışında ön sırayı almaları aile ve devlet düşüncesini de etkilemişti.
P.Schmidt: …İster universal devlet, ister cihanşümul devlet, isterse evrensel devlet diyelim, bütün bu devlet ideallerinin kök ve kaynağı gök tapınmasıdır. Gök, kendi kendine hareket etmez. Gök, Tao denen kendi kanununa ve düzenine göre döner. Güneş, ay ve yıldızlar da bu düzene göre gezinirler. Gökteki kanunların kurduğu bu düzen, insan toplulukları ile devlet içinde de bulunmalıdır. Herkes bu düzene göre hayatını kurmalıdır. Çin imparatoru ise göğün bir sembolü ve insanlara bir örnek olarak oturmalıdır. Çin’de, gök dini veya gök kültü ile devlet arasındaki ilişki böyle kuruluyordu. Göğü ve devleti idare eden düzen Tao idi. Çin’deki Tao, eski Yunanlıların nomos’una yakındır.
Türklerde ise bu, Töre’dir. Ancak töre, Türklerde Tanrı tarafından değil, Gök tarafından kutlanmış olan kağanın kendi iradesiyle kurulurdu. Görülüyor ki, Türkler ile Çin’deki Gök kültü arasında bazı derin ayrılıklar vardı (s.35).
Göktürk yazıtlarının gerçekten görkemli ve muhteşem girişindeki; “Yukarıda mavi gök ve aşağıda yağız yer yaratıldığında, ikisinin arasında insanoğlu yaratılmış. İnsanoğlunun üzerine atalarım Bumin Kağan ve İstemi Kağan (kağan olarak) oturmuşlar (yani tahta çıkmışlar). (Kağan olarak) oturduktan sonra, Türk milletinin devleti ile töresini idare etmiş ve düzene koyuvermişler.”  ifadesinden anlaşılıyor ki, göğü ve yeri yaratan bir güç veya bir tek hâlık vardı. Gök, kendi kendine Tanrı değildi.
Çin’deki “yer, gök ve insan” üçlüsü ile Türklerinki arasında bazı önemli ayrılıklar vardı. Türklerde göğü yaratan bir güç vardır. Çin’de ise, göğün kendisi bir yaratıcıdır. (s.36)”
Rene Grousset (Stepler İmparatorluğu, TTK-2011), Orhun kitabelerine atıfta bulunarak; "Bu ünlü destan parçasının telkin ettiği ahlaki fikirler, Türk-Moğol Şamanizmine temel hizmeti gören eski yaradılış inançlarından gelmektedir. W.Thomsen'in verdiği özete göre bu inançlar pek basittir (s.101): Dünya birbiri üzerine konulmuş katlardan teşekkül etmiştir. Üstteki on yedi kat, göğü, ışık ülkesini, alttaki yedi yahut dokuz kat da karanlıklar diyarı olan toprak altı alemini teşkil eder. Bu ikisi arasında da insanların yaşadığı yeryüzü vardır. Gök ve yer, semanın en yüksek katında oturan ve ilahileştirilmiş gök manasında Tengri adıyla gösterilen ulu bir varlığa tabidir. Gök aynı zamanda faziletli ruhların makamıdır. Bunun gibi yer altı alemi de fenaların cehennemidir (s.102).
‘Fakat yalnız, göğün ve yerin biricik varlık sebebi tanıdıkları bir tanrıya tapar ve onu anarlar. Ona at, öküz ve koyun kurban ederler’ ve filhakika eski Türk-Moğol kavimlerinde müşterek olan Tengri, ilahileştirilmiş gök ibadeti de tam bu şekildedir. Nihayet Theophylacte’nin, ‘onlara sözde gelecekten haber veren din adamları’ hakkında söylediği şeyler, Cengiz Han devrinde bile hâlâ bu kadar nüfuz sahibi olan Türk-Moğol şamanlarına tamamıyla uymaktadır (s.100).”
Yılmaz Öztuna (Büyük Türkiye Tarihi), “Türkler, Gök Tanrı dedikleri tek tanrıya inanırlardı. Çok kanaatkâr bir millet olarak tanınmışlardı. Milli gururları fevkalâde yüksekti. Dünyaya hükmetmek için yaratıldıkları hakkındaki kanaatleri samimi idi (c.1/s.51).
Eski Türkler, uzun zaman inanıldığı gibi Şaman dininden (Şamanist) değillerdir. Tarih sahnesine çıktıklarından X.asır başlarında İslâm dinine geçinceye kadar Türk dini, “Gök Tanrı Dini” idi. Türk Tanrısı, yalnız Türkler’in tanrısı olan bir tek tanrı idi (c.1/s.80).”

Çin’e etkileri

Dr.Arslan Tekin (Türk’ün Tarihi); “Semavi bir Yüce Tanrı’ya inanç, ilkel toplumlarda yaygındır (s.229).
Çin yıllıkları Hunların bir Gök-Tanrı’ya inandıklarını bize haber veriyor (s.230).
Proto-Türklerin bu Gök Tanrı inancı ve dinleri ile Hindu-Avrupaîlerinki arasındaki benzerlik kayda değer. Her ikisinin de ekonomisi, avcılık ve hayvan yetiştiriciliği yani çobanlığa dayanmaktadır. Dinî bakımdan, her ikisinde de ‘Büyük Gök Tanrı’ önem taşımaktadır. Her ikisinde de kadın ilaheler hemen hiç mevcut değildir. Her ikisinde de ‘oğullar’a veya ‘elçiler’e aynı fonksiyon atfedilmektedir. Her ikisinde de ‘ateş’ aynı şekilde yüceltiliyor. Keza her iki kültte de ‘at’ın dinî önemi aynıdır. Nihayet, Eski Yunan’ın Olimpos kurbanında Türk dinine has kurbanın izlerine rastlanmaktadır. Bütün bu benzerlikler aynı zamanda Türk dininin ve orada Tanrı inancının eskiliği ve köklülüğünü göstermektedir.
Hunlar Gök Tanrı’ya inanıyor ve onu daha sonra Kaşgarlı Mahmud’un ifade edeceği üzere hem gök hem de Tanrı anlamını içeren ‘Tengri’ kelimesi ile ifade ediyorlardı.
Göktürkler de aynı anlamda Tengri kelimesini kullanıyor, ayrıca Tonyukuk Kitabesinde ‘Türk Tanrısı’ kavramına yer veriyorlardı (s.231).
Türklerde Gök-Tanrı en azından mefhum olarak yaratıcı ve Kadir-i Mutlak Tanrı olarak idrak ediliyor.
Esasen, anlaşılan Çin’e, ‘Kudretli Varlık’ olarak Gök-Tanrı inancını sokanlar da Türkler olmuşlardır. Halbuki Çin kültüründe temelde ‘Gök kültü’ mevcut değildir ve T’ien şekliyle Tanrı kelimesi oraya Türklerden geçmiştir (s.230).
Yılmaz Öztuna; “Türklerin İslâm öncesi dini, Gök Tanrı dini idi. Hıristiyan, Musevî, Buda, Mani dinleri de tecrübe edilmişti ama esas Türk dini, Tanrı dini idi. Türkler bu dinden geçerek İslâm oldular. Zor bir geçiş değildi. Kolay bir geçişti (c.10/s.170).
Gök Tanrı dininden Oğuzlar, Arab seyyahı İbnü Fadlan’ın müşahedesine göre, başlarını göğe kaldırarak ‘Bir Tengri’ diye dilekte bulunuyorlardı. VI.asır Bizans tarihçisi Menander, Türklerin ‘kainatın yaratıcısı Tek Tanrı’ya inandıklarını’ yazmaktadır. …Möngge Kağan, Fransa kralı IX.Louis’e gönderdiği mektupta (c.10/s.170): ‘Gökyüzünde ancak Bir Ebedi Tanrı vardır’ demektedir (Rasonyi, Tarihte Türklük) (c.10/s.171).
Çince’de bilhassa teşkilata ait kelimeler, Türkçe’den alınmıştır. XX.asra kadar Çin imparatorlarının taşıdıkları ‘Gök’ün oğlu (T’ien tzu)’ unvanı bile (Japonya imparatorları: Güneş’in oğlu) Türklerden alınmıştır. Konfiçyus’ta ve Çince’de Allah yerine kullanılan ‘T’ien’ kelimesi Türkçe Tengri = Tanrı’dan alınıp Çince’leştirilmiştir. Nitekim Orta Asya’daki Tanrı Dağları’na Çinliler ‘T’ien-şan = Tiyenşan’ demektedirler (c.11/s.61).
Osmanlı hükümdarı, kudretini doğrudan doğruya Tanrı’dan alıyordu. Teoman ve Mete’den beri Türk Hakanları, kudretlerini Tanrı’dan alırlar. Hatta eski Hakanlar, Tanrı’ya benzerler. Fakat Müslüman dini, bu telakkiyi yıkmış, Hakanlar’ı Tanrı’nın kulu derekesine indirmiştir. Böyle olmakla beraber, bu kul, gene de Tanrı tarafından milletinin başına getirilmiştir. Bu telakki umumidir ve hiçbir Türk’ün aksi bir kanaati yoktur (c.3/s.245).
Prof.Dr.Ahmet Taşağıl; “Gök-Türk (Kök-Türk) tabiri, ‘Gök’e mensup, İlahî Türk manasına gelmektedir (Gök-Türkler, TTK, 2014, s.1).”

  • YORUMLAR
adlı kullanıcıya cevap x

Yazarın Diğer Yazıları

  • Dini Bazı Tespitler-2 - 15 Mayıs 2022
  • Dinî Bazı Tespitler-1 - 08 Mayıs 2022
  • Halifelik-4 - 01 Mayıs 2022
  • Halifelik-3 - 24 Nisan 2022
  • Halifelik-2 - 17 Nisan 2022
  • Halifelik-1 - 10 Nisan 2022
  • Din Elden Gitmez!.. - 03 Nisan 2022
  • Başbakan Dönüyormuş Emlakzedeler!.. - 27 Mart 2022
  • Kuzeyimizdeki Halklar - 20 Mart 2022
  • Dünya Paylaşılmış!.. - 13 Mart 2022
  • Sultan II.Mahmud - 06 Mart 2022
  • Gavur Padişah - 27 Şubat 2022
  • Hükümdarlık Alametleri - 20 Şubat 2022
  • TÜRKLER'DE HAKİMİYETİN KAYNAĞI - 13 Şubat 2022
  • Hapishaneler Artıyorsa!.. - 06 Şubat 2022
  • Tanrı'nın Kut Vermesi - 30 Ocak 2022
  • Sultan İbrahim ve Cinci Hoca - 16 Ocak 2022
  • I.Mustafa'nın Veliliği! - 09 Ocak 2022
  • Dedem Korkut Ata - 02 Ocak 2022
  • Destanlarımız - 26 Aralık 2021
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 17
Köşe Yazarları
İşte Halep, işte arşın!
Kadriye Demirel( Eğitimci, Eğitim koçu)
İşte Halep, işte arşın!
Sedat DEĞER
Sedat DEĞER
Öğretmenler doğum sonrası 24 aylık ücretsiz iznini parça parça kullanabilir
Yakup Sözen
Yakup Sözen
Zararlı alışkanlıklar
Yaşar YENİÇERİOĞLU Meb Emk.Şb.Md.TES Eski Gnl Skr.
Yaşar YENİÇERİOĞLU Meb Emk.Şb.Md.TES Eski Gnl Skr.
Dini Bazı Tespitler-2
 Çin, her zamanki gibi zoru görünce boyun eğdi
Mehmet Yazar SBF Eski Eğ. Göv. Talim Terbiye Eski Müşaviri
Çin, her zamanki gibi zoru görünce boyun eğdi
İkinci Dünya Savaşında Azerbaycan
İhtiyar Abdal Karabağ Gazisi subay
İkinci Dünya Savaşında Azerbaycan
Öyle bir yer ki
Namık Özer ERDOĞAN Atatürk Eğ.En.Eski Md.
Öyle bir yer ki
Kendin olmak, kendini bilmektir
Av.Faruk Ülker Ümraniye Türk Ocağı Eski Bşk
Kendin olmak, kendini bilmektir
Garo Efendi Garo Efendi!
Misafir Yazılar
Garo Efendi Garo Efendi!
Aziz İstanbul (4)
Canan ÖZDEMİR Uzman Sosyolog
Aziz İstanbul (4)
Yaşlı çınarın altında can çekişen Türk!
Orhan KILIÇOĞLU
Yaşlı çınarın altında can çekişen Türk!
Proje okulları proje midir?
Remzi ÖZMEN Kamu-Sen İst Başkanı
Proje okulları proje midir?
Bensiz olan her şey yanlıştır!
Mehmet ARSLAN Eğitim Yönetimi Ve Planlama uzmanı
Bensiz olan her şey yanlıştır!
 Şair-İ Azam Abdülhak Hamit Tarhan'da vatan ve millet sevgisi
Dr.Sakin ÖNER
Şair-İ Azam Abdülhak Hamit Tarhan'da vatan ve millet sevgisi
Hepimiz başka yerlerden kalkıp geldik ne demek?
Şevket Sezer
Hepimiz başka yerlerden kalkıp geldik ne demek?
Gidenlere hak vermiyorum
Şerife Güven
Gidenlere hak vermiyorum
Sırtlanların yoluna kurulu çadır
Ali Kemal Gül
Sırtlanların yoluna kurulu çadır
Sığınmacılar ve düzensiz göçmenler
Türk Ocakları'ndan
Sığınmacılar ve düzensiz göçmenler
Devlet neden yıkılır?..
Mehmet Karataş Ülkü-Bir Eski Gn.Bşk
Devlet neden yıkılır?..
Çok Okunan Haberler
Gelinler gülsün diye…
Gelinler gülsün diye…
 Serdar GÜNDÜZ: Çanlar 'Anadolu'daki Türk varlığı' için çalıyor
Serdar GÜNDÜZ: Çanlar 'Anadolu'daki Türk varlığı' için çalıyor...
Türk Eğitim-Sen: Proje Okulları, Yandaş Yönetici Atama Projesine Dönüşmüştür.
Türk Eğitim-Sen: Proje Okulları, Yandaş Yönetici Atama Projesine...
Ana Sayfa
GÜNDEM
KAMU
SENDİKA
DÜNYA
EKONOMİ
SİYASET
MEVZUAT
TÜRK DÜNYASI
EĞİTİM
MEMURLAR
Foto Galeri
Video Galeri
Köşe Yazarları
Biyografiler
Üye Paneli
Günün Haberleri
Arşiv
Gazete Arşivi
Anketler
Hava Durumu
Gazete Manşetleri
Nöbetci Eczaneler
Namaz Vakitleri
  • EKONOMİ
  • KAMU
  • MEMURLAR
  • MEVZUAT
  • SENDİKA
  • TÜRK DÜNYASI
  • Foto Galeri
  • Video Galeri
  • Köşe Yazarları
  • Biyografiler
  • Üye Paneli
  • Günün Haberleri
  • Arşiv
  • Gazete Arşivi
  • Anketler
  • Hava Durumu
  • Gazete Manşetleri
  • Nöbetci Eczaneler
  • Namaz Vakitleri
sanalbasin.com üyesidir

  • Rss
  • Künye
  • İletişim
  • Çerez Politikası
  • Gizlilik İlkeleri

Sitemizde bulunan yazı , video, fotoğraf ve haberlerin her hakkı saklıdır.
İzinsiz veya kaynak gösterilemeden kullanılamaz.

Yazılım: Tumeva Bilişim